Bireyin tüketim davranışları, pek çok faktöre bağlı olarak şekillenmektedir. Bu faktörler, geçmişe göre günümüzde çok daha çeşitli ve etkileyicidir. Bu bağlamda, bireyin tüketirken sergilediği tutum ve davranışlar, bilinçli tüketim ve bilinçli tüketici olguları kapsamında önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin tüketim davranışları incelenmiştir. Öğrencilerin tüketim davranışları incelenirken cinsiyet, öğrencilerin ailelerinin geliri ve öğrencilerin harcanabilir para miktarları dikkate alınmıştır. Araştırmanın örneklemi, Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi öğrencilerinden basit tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Araştırma verileri, Tüketim Davranış Ölçeği kullanılarak anket uygulaması ile toplanmıştır. Araştırma verileri ile yapılan faktör analizi sonucunda, tüketim davranışı 4 faktör altında toplanmıştır. Bu faktörler, tüketimde planlı davranma, tüketimde kalite talebi, tüketim kararı ve tüketici haklarını arama şeklindedir. Elde edilen verilerden, öğrencilerin tüketim davranışlarını açıklamada en büyük orana sahip iki faktör ise, tüketici haklarını arama ve tüketimde planlı davranma olarak saptanmıştır. Tüketimde hak arama davranışı ailenin aylık toplam geliri ve harcanabilir para miktarına göre şekillenmektedir. Ekonomik olarak tüketim gücü azaldığında tüketimde hak aramada artış olduğu söylenebilir. Aynı şekilde, tüketimde planlı davranma davranışının tüketimde satın alma gücünün belirleyicisi olduğu görülmüştür. Satın alma gücü azaldığında tüketimde planlı davranma durumunun arttığı görülmektedir. Bu durum zorunluluktan kaynaklı bir tüketim davranışını ortaya çıkarmaktadır, ancak tüketim davranışlarında ideal olan, zorunluluğa dayalı bilinç değil, farkındalıkla tercih edilmiş bir bilinçtir. Ayrıca üniversite öğrencilerinin tüketim davranışlarında, cinsiyete dayalı farlılık saptanmamıştır. Kız ve erkek öğrencilerin benzer tüketim davranışları sergilediği görülmüştür. Bunun yanı sıra öğrencilerin ailelerinin geliri ve harcanabilir para miktarları ile tüketim davranışları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Tüketim, Tüketim Davranışı, Tüketim Kararı, Tüketimde Kalite, Üniversite Öğrencisi
|
