Bireyin tüketim davranýþlarý, pek çok faktöre baðlý olarak þekillenmektedir. Bu faktörler, geçmiþe göre günümüzde çok daha çeþitli ve etkileyicidir. Bu baðlamda, bireyin tüketirken sergilediði tutum ve davranýþlar, bilinçli tüketim ve bilinçli tüketici olgularý kapsamýnda önem kazanmaktadýr. Bu çalýþmada, üniversite öðrencilerinin tüketim davranýþlarý incelenmiþtir. Öðrencilerin tüketim davranýþlarý incelenirken cinsiyet, öðrencilerin ailelerinin geliri ve öðrencilerin harcanabilir para miktarlarý dikkate alýnmýþtýr. Araþtýrmanýn örneklemi, Karabük Üniversitesi Ýþletme Fakültesi öðrencilerinden basit tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenmiþtir. Araþtýrma verileri, Tüketim Davranýþ Ölçeði kullanýlarak anket uygulamasý ile toplanmýþtýr. Araþtýrma verileri ile yapýlan faktör analizi sonucunda, tüketim davranýþý 4 faktör altýnda toplanmýþtýr. Bu faktörler, tüketimde planlý davranma, tüketimde kalite talebi, tüketim kararý ve tüketici haklarýný arama þeklindedir. Elde edilen verilerden, öðrencilerin tüketim davranýþlarýný açýklamada en büyük orana sahip iki faktör ise, tüketici haklarýný arama ve tüketimde planlý davranma olarak saptanmýþtýr. Tüketimde hak arama davranýþý ailenin aylýk toplam geliri ve harcanabilir para miktarýna göre þekillenmektedir. Ekonomik olarak tüketim gücü azaldýðýnda tüketimde hak aramada artýþ olduðu söylenebilir. Ayný þekilde, tüketimde planlý davranma davranýþýnýn tüketimde satýn alma gücünün belirleyicisi olduðu görülmüþtür. Satýn alma gücü azaldýðýnda tüketimde planlý davranma durumunun arttýðý görülmektedir. Bu durum zorunluluktan kaynaklý bir tüketim davranýþýný ortaya çýkarmaktadýr, ancak tüketim davranýþlarýnda ideal olan, zorunluluða dayalý bilinç deðil, farkýndalýkla tercih edilmiþ bir bilinçtir. Ayrýca üniversite öðrencilerinin tüketim davranýþlarýnda, cinsiyete dayalý farlýlýk saptanmamýþtýr. Kýz ve erkek öðrencilerin benzer tüketim davranýþlarý sergilediði görülmüþtür. Bunun yaný sýra öðrencilerin ailelerinin geliri ve harcanabilir para miktarlarý ile tüketim davranýþlarý arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki olduðu sonucuna varýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Tüketim, Tüketim Davranýþý, Tüketim Kararý, Tüketimde Kalite, Üniversite Öðrencisi
|
