Din, tüketicinin hayatındaki birçok kararın arkasındaki güç olarak değerlendirilmektedir. Dindarlık, tüketici davranışlarını yönlendiren veya şekillendiren bir kavram olarak ele alınmaktadır. Bu araştırmada, Türkiye’de pazarlama alanında dindarlık ile ilgili yazılan lisansüstü tezlerin içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi’nde kayıtlı ve İşletme anabilim dalında pazarlama alanında hazırlanmış olan 21 lisansüstü tez, belirlenen kriterler (tez türü, yayın yılı, yürütüldüğü üniversite, araştırma tasarımı, veri toplama yöntemi, analiz tekniği, ölçek türü, anakütle, örnekleme yöntemi, örneklem hacmi) çerçevesinde incelenmiştir. Bunu yanı sıra, tezlerde dindarlık ile ilişkisi incelenen kavramlar ortaya konmuştur. Araştırma bulguları, incelenen tezlerin tamamının uygulamalı olduğunu ve nicel araştırma tasarımının daha fazla tercih edildiğini göstermektedir. Veri toplama yöntemi olarak sıklıkla çevrimiçi anket yönteminin kullanıldığı ve örnekleme yöntemi olarak çoğunlukla kolayda örneklem yöntemi tercih edilerek tüketicilerden veri elde edildiği belirlenmiştir. Tezlerin çoğunluğunda örneklem hacminin 400’ün üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Tüketicilerin dindarlığının ölçümünde; İslami dindarlık, dini yaşayış, dini inanç, dini tutum, dini yönelim ve dini hassasiyet ölçeği gibi farklı boyut ve ifadelerden oluşan ölçeklerin kullanıldığı belirlenmiştir. Analiz tekniği olarak en çok regresyon analizinin ve varyans analizinin (ANOVA) tercih edildiği tespit edilmiştir. Anlık satın alma davranışı, gösterişçi tüketim, tüketici ahlakı, helal ürün satın alma niyeti, yerli ve yabancı ürün satın alma niyeti ve sosyal medya kullanma davranışı dindarlık ile ilişkisini incelenen kavramlar arasında yer almaktadır. Bu araştırma ile pazarlama yazınında dindarlık çalışmalarının mevcut durumu ortaya konarak ilgili literatüre katkı sağlanmaktadır. ORCID NO: 0000- 0003-2380-6149
Anahtar Kelimeler: Dindarlık, Pazarlama, İçerik analizi, Lisansüstü tez
|
