Kelime olarak “açıklama” anlamına gelen izah kavramı, Türk Vergi Hukukunda Hazine ve Maliye Bakanlığının belirli konularda mükelleflere tanıdığı açıklama hakkıdır. Vergi uyuşmazlıklarında idari çözüm yöntemi olan uzlaşma, pişmanlık ve ıslah, hatalarda düzeltme, cezalarda indirim gibi uygulamalara ek olarak getirilen izaha davet müessesesi, verginin ziya uğratıldığına dair emareler bulunması durumunda vergi idaresinin mükellefi açıklamaya davet etmesiyle gerçekleşmektedir. İzaha davet müessesesi, 6728 sayılı kanunun 22. maddesi ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 370. maddesine getirilen izaha davet hükmü ile vergi sistemimize girmiştir. 482 sıra numaralı VUK Genel Tebliğ’in giriş ve amaç başlığı altında müessesenin getiriliş amacı anlatılmaktadır. Buna göre vergi idaresi ile mükellef arasındaki anlaşmazlıkları azaltmak, idarenin zamanı daha etkin ve verimli kullanması, olayların gerçek mahiyetine ulaşmak için mükellefin katkısının arttırılması ve bu şekilde vergiye gönüllü uyumun sağlanması izaha davet kurumunun amaçlarıdır. Vergi uyuşmazlıklarının çözümünde en hızlı ve en uygun şekilde çözüm sağlamayı amaçlayan bu uygulama ile yetkili merciler tarafından yapılan ön tespit sonucunda mükelleften açıklama talep edilebilecek. Eğer açıklama yeterli bulunursa vergi incelemesine ve takdir komisyonlarına sevk edilmeyecek, açıklama yetersiz bulursa mükellef vergi ziyaı cezasını indirimli ödeme avantajından faydalanarak uyuşmazlıkların yargı aşamasına taşımadan çözümü sağlayabilecek. Vergi idaresi ise vergi gelirlerini biran önce tahsil edebilecek. Çalışmamızda izaha davet kurumunun hukuksal dayanağına, amaç ve kapsamına değinilerek değerlendirilmesi yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Vergi Hukuku, Vergi Uyuşmazlıkları, İzaha Davet
|
