Günümüzde ekonomik büyüme ile sağlık harcamalarının arasındaki ilişkiyi araştırma konusu edinen çalışmaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Dünyada sağlık araçsal değeri olduğu kadar içsel değeri de olan bir kavramdır. Zira sağlıklı bir birey olmak refah kaynağıdır ve aynı zamanda en çok değer verilen amaçlardan biridir. Sağlık bilinenin aksine hasta olmamak değil aynı zamanda kişinin yaşamı boyunca gelişme potansiyeli kapasitesini ifade etmektedir. Dolayısıyla ekonomik büyümenin de en önemli belirleyicidir. Sağlık harcamaları aynı zamanda beşerî sermayeye yapılan yatırım olarak büyümeyi doğrudan etkiler. Söz konusu etki hem işgücü verimliliğini hem de hastalıkların ekonomik yükü bağlamındadır. Ayrıca dolaylı olaraktan çocuk sağlığı eğitimle ilgili gelecekte onların devamını, anlama ve bilişsel yeteneklerine de etki etmektedir. Kalkınma hususunda ülkeler ne kadar gelişmiş olursa olsun, ekonomik büyümeyi nasıl artırabileceği sorusu çok tartışılan bir konudur. Bu bağlamda en çok odaklanılan konu ise beşerî sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki rolüdür. 1980’lerin ortasından itibaren araştırmacı ve politikacılar sağlık ve ekonomik büyüme arasındaki bir etkileşimin varlığına odaklanmışlardır. Zira, sağlık beşerî sermaye birikiminde önemli bir bileşeni olarak katalizör olarak kilit bir rol oynar. Dünya Bankası'nın raporuna göre (1993), iyi bir sağlık yapısı üretim kayıplarını azaltarak, eğitimde iyi performans sergileyerek, kaynakları verimli kullanarak ve sağlıklı bireyler ile yüksek gelir elde ederek ekonomik büyümeyi olumlu etkilemektedir.
Sağlık, kişiler için bir refah kaynağı olmasının yanında ekonomik büyüme içinde önemli bir unsurdur. Özellikle beşerî sermaye oluşumunda kilit rolde olan sağlık, bireyin verimlilik düzeyini belirlemede ve ekonomiye katkı sağlamakta önem arz etmektedir. Bu çalışmada Türkiye ve seçili AB ülkelerinin sağlık harcamaları ile ekonomik büyümeleri arasındaki ilişki panel veri analizi ile incelenmiştir. ORCID NO: 0000-0001-5048-6502
Anahtar Kelimeler: Sağlık Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Panel Veri Analizi
|
