Günümüzde ekonomik büyüme ile saðlýk harcamalarýnýn arasýndaki iliþkiyi araþtýrma konusu edinen çalýþmalarýn sayýsý her geçen gün artmaktadýr. Dünyada saðlýk araçsal deðeri olduðu kadar içsel deðeri de olan bir kavramdýr. Zira saðlýklý bir birey olmak refah kaynaðýdýr ve ayný zamanda en çok deðer verilen amaçlardan biridir. Saðlýk bilinenin aksine hasta olmamak deðil ayný zamanda kiþinin yaþamý boyunca geliþme potansiyeli kapasitesini ifade etmektedir. Dolayýsýyla ekonomik büyümenin de en önemli belirleyicidir. Saðlýk harcamalarý ayný zamanda beþerî sermayeye yapýlan yatýrým olarak büyümeyi doðrudan etkiler. Söz konusu etki hem iþgücü verimliliðini hem de hastalýklarýn ekonomik yükü baðlamýndadýr. Ayrýca dolaylý olaraktan çocuk saðlýðý eðitimle ilgili gelecekte onlarýn devamýný, anlama ve biliþsel yeteneklerine de etki etmektedir. Kalkýnma hususunda ülkeler ne kadar geliþmiþ olursa olsun, ekonomik büyümeyi nasýl artýrabileceði sorusu çok tartýþýlan bir konudur. Bu baðlamda en çok odaklanýlan konu ise beþerî sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki rolüdür. 1980’lerin ortasýndan itibaren araþtýrmacý ve politikacýlar saðlýk ve ekonomik büyüme arasýndaki bir etkileþimin varlýðýna odaklanmýþlardýr. Zira, saðlýk beþerî sermaye birikiminde önemli bir bileþeni olarak katalizör olarak kilit bir rol oynar. Dünya Bankasý'nýn raporuna göre (1993), iyi bir saðlýk yapýsý üretim kayýplarýný azaltarak, eðitimde iyi performans sergileyerek, kaynaklarý verimli kullanarak ve saðlýklý bireyler ile yüksek gelir elde ederek ekonomik büyümeyi olumlu etkilemektedir.
Saðlýk, kiþiler için bir refah kaynaðý olmasýnýn yanýnda ekonomik büyüme içinde önemli bir unsurdur. Özellikle beþerî sermaye oluþumunda kilit rolde olan saðlýk, bireyin verimlilik düzeyini belirlemede ve ekonomiye katký saðlamakta önem arz etmektedir. Bu çalýþmada Türkiye ve seçili AB ülkelerinin saðlýk harcamalarý ile ekonomik büyümeleri arasýndaki iliþki panel veri analizi ile incelenmiþtir. ORCID NO: 0000-0001-5048-6502
Anahtar Kelimeler: Saðlýk Harcamalarý, Ekonomik Büyüme, Panel Veri Analizi
|
