1980 sonrası tüm dünyada görünen küreselleşme süreci, mal ve hizmet ticaret hacminde artış ile birlikte bilgi ve iletişim teknolojileri ürünlerinin gelişip yayılmasına da fayda sağlamıştır. Uluslararası sermayenin serbest hareket etmesi ve liberal dış ticaret politikalarının uygulanması ekonomilerin üretim yapılarının zamanla değişmesine neden olmuştur. Ürün çeşitliliğinin artması ile birlikte ileri teknoloji ürünlerinin az sayıda ülke tarafından üretilmesi, ülkelere rekabet avantajı sağlamakla birlikte milli gelir üzerinde pozitif yönde etkilerinin de olduğu görülmüştür. İhracatın çıktı üzerindeki etkisi ile birlikte katma değeri yüksek, bilgi yoğun ve sermaye yoğun üretim mallarının dış ticaret üzerindeki etkisi ekonominin ne ölçüde kompleks bir yapıya sahip olduğunu da göstermektedir. Bu durum son yıllarda literatürde ekonomik kompleksite olarak ifade edilmekte ve ekonomik kompleksite endeksi göstergesi ile ölçülmektedir. Bu araştırmanın amacı Türkiye ekonomisinde kısa, orta ve uzun dönemde ekonomik kompleksitenin çıktı üzerindeki etkisini ampirik olarak incelemektir. Bunun için kullanılan değişkenler ekonomik kompleksite endeksi ile kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hâsıladır. Değişkenlerin eşbütünleşik ilişki içinde olduklarını sınamak için ARDL sınır testi; dönemsel nedensellik durumunu öğrenmek için Breitung ve Candelon (2006) frekans alan nedensellik testi ve uzun dönem katsayı tahmincileri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular değişkenlerin eşbütünleşik hareket ettiklerini, ekonomik kompleksitenin kısa ve orta dönemde çıktı üzerinde önemli etkiye sahip olduğuna dair nedensellik ilişkisinin olduğunu ve parametre katsayıları ekonomik kompeksitenin çıktıyı uzun dönemde pozitif etkilediğini göstermektedir. ORCID NO: 0000-0001-8936-9282
Anahtar Kelimeler: Ekonomik Kompleksite, İktisadi Büyüme, Eşbütünleşme, Nedensellik
|
