Amacı: Darkale’de yok olmaya yüz tutmuş zengin kültürel, tarihi ve doğal değerlerinden yararlanılarak kırsal turizmin geliştirilmesi için yapılabilecekler öngörülmektedir. Soma İlçesi’nin eski yerleşim yeri Darkale’nin değerlerinin yaşatılması için farkındalık yaratılarak, olumlu bir turizm imajına kavuşmasına katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Araştırma Yöntemi: Manisa ilinin Soma İlçesine bağlı Darkale Mahallesi’nin (Köyünün) zengin değerlerinin kırsal turizm amaçlı kullanılabilirliği araştırılacaktır. Araştırma yöntemi öncelikle kavramsal bir çalışma olarak tasarlanmış; kırsal turizm konusunda etkili olan faktörler incelenerek Darkale’de uygulanabilirliği üzerinde durulmuştur. Söz konusu çalışma alanında mevcut yöre çekiciliklerinin ortaya konulması amacıyla, literatür taramasının yanında yerel halk ve yöneticilere yönelik yarı yapılandırılmış açık uçlu soruların yer aldığı görüşme formu kullanılarak gerekli olan bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bulgular: Darkale, doğal savunma sistemli, iki girişli, kenarları dağlarla çevrili, önceki ismi Altınlı olan Soma’nın ilk yerleşim yeridir. Serin ve havadar bir iklime, zengin bir bitki örtüsüne (başta zeytin, nar, kızılcık, kiraz bulunmaktadır) sahiptir. Eski dönemlerde buzhane olarak kullanılan kar kuyularının da yöreye özgü Darkale dondurmasının yaşatılmasında ayrı bir özelliği bulunduğu tespit edilmiştir. Yerel halkın yaz aylarında yaylaya çıkma geleneği günümüzde az da olsa devam etmektedir. Farklı bir mimaride yapılmış Darkale evleri, zengin mutfak kültürü, halk oyunları, gelenek görenekleri, el sanatları (özellikle gelin baş oyası, deri çizmecilik) ile kültür turizmi açısında da özel bir yerleşim yeri olma niteliğini taşıdığı bilinmektedir. Duzlu Dağı (Kalesi) ve Asar Kalesinin arasından akan şelalenin bulunması; Kırk Oluk Camisinin içilebilir suyu ve yörede günümüzde kullanılmayan eski maden ocaklarının da yer alması değerlendirilebilecek çekicilikler arasındadır. Sonuç ve öneriler: Darkale, literatürde yer alan kırsal turizmin taşıması gereken özelliklere sahip ve potansiyeli yüksek bir yerleşim yeridir. Ancak, 150 hanelik Darkale’de sadece 25 hanede çoğunluğunun emekli olduğu yaşam sürdürülmektedir. Yerel halk Darkale’nin turizm değerlerinin farkında olmasına rağmen, bu değerlerin korunup yaşatılarak turizme kazandırılması konusunda gerekli bilgi ve organize olarak çalışma konusunda desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Günümüzde sadece yaz aylarında genellikle hafta sonları yörede bulunan yerli turistlerin ziyaretleri ile sınırlı kalmaktadır. Darkale’de yer yabancılarına yönelik konaklama ünitesi de bulunmamaktadır. Ancak, özgün mimarisi ile dikkat çeken evlerin çoğunluğunun restorasyon çalışmalarının yapılmasına öncelikle yapılması gerekenler arasında olduğu dikkat çekmektedir. Yöre Halk oyunlarından olan Barana Geleneğinde olduğu yöreye özgü beslenme kültürü unsurlarının da tescillenmesi gerekmektedir. Stratejik açıdan önemli bir coğrafyada yer alan Darkale’nin doğa tutkunlarının, bilim insanlarının olduğu kadar; her yaştan insanın ilgi ve beklentilerini karşılayabilecek değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Soma ile aktivite amaçlı teleferik bağlantısının kurulması yapılması gerekenler arasında yer almaktadır. Söz konusu yörenin yüksek rakımlı alanlarında geçmişte var olan ve buzhane olarak kullanılan kar kuyularının da günümüzde yaşatılması; yaylacılık geleneğinin sürdürülmesinin sağlanması; kiraz şenliklerinin festival organizasyonlarına dönüştürülmesi, kaybolmaya yüz tutmuş yerel sosyo-kültürel zenginliklerin gelecek kuşaklara aktarılarak, sürdürülebilir bir kırsal turizmin geliştirilmesi açısından önem arz etmektedir. ORCID NO: 0000-0001-8077-1507
Anahtar Kelimeler: Kırsal Turizm, Darkale Turizm Değerleri, Darkale
|
