11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından Covid-19 pandemisi ilan edilmiştir. Covid-19 pandemisi bulaşma riskini azaltmak için devletler insan hareketliliğini en aza indirecek önlemler almışlardır. İnsan hareketliliğinin azalması ile ekonomide birçok sektörde firmalar kriz yaşayarak kapanmışlardır. Ekonomideki sıkıntıların giderilebilmesi için mali tedbir kararları alınmıştır. İşletmeler için düşük faizli, ötelemeli krediler kullandırılarak finansman desteği sağlanmıştır. Tüketiciler için geri ödemesiz destek ödemeleri ve düşük faizli sosyal hayatı destek kredileri devreye alınmıştır. Konut sektörünü canlandırmak için düşük faizli bir yıl ötelemeli konut kredileri, taşıt sektörü için düşük faizli araç kredileri, turizm sektörü için düşük faizli tatil kredileri devreye alınmıştır. Devletler tarafından Covid-19 pandemisinin ekonomi sektörü üzerine negatif etkisini azaltmak için uygulanan önlem paketleri kamu bankaları aracılığıyla kullandırılmıştır. Türkiye’de ekonomi yönetimi tarafından bankacılık sektörü aracılığı ile pandemi destek önlemleri devreye alınmıştır. Geri ödemesiz destek kredileri, 1 yıl ötelemeli konut kredileri, sıfır ve ikinci el araç kredileri, sosyal hayatı destek ihtiyaç kredileri, turizm sektörü için tatil kredileri ve KGF destekli ticari krediler kamu sermayeli mevduat bankaları olan Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası tarafından kullandırılmıştır. Bu üç kamu bankasının diğer bankalara göre piyasayı canlı tutmak amacıyla yapmış olduğu atılımlar sektörde bankalar arasında farklılaşmayı beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada 2019, 2020 ve 2021 yıllarında 21 banka ve 24 değişken ile hiyerarşik kümeleme analizi ile hiyerarşik olmayan (k-ortalamalar) kümeleme analizi uygulanarak kamu sermayeli mevduat bankalarının özel ve yabancı sermayeli mevduat bankalarına göre ayrışıp ayrışmadığı araştırılmıştır. Hiyerarşik kümeleme analizine göre Covid-19 pandemisi bankaların kümelenmelerinde anlamlı bir farklılık oluşturmamıştır. Hiyerarşik olmayan kümeleme analizine göre ise anlamlı kümelenmeler gerçekleşmiştir. ORCID NO: 0000-0002-5840-8418
Anahtar Kelimeler: Covid-19 pandemisi, Kümeleme analizi, Türk bankacılık sektörü
|
