18. yüzyýlda baþlayan endüstrileþme dönemi ile birlikte toplumlarda insan gücünden ziyade makine gücünün kullanýmýna doðru bir geçiþ yaþanmýþtýr. Bu süreçte toplumlarýn sanayi faaliyetlerinin devam edebilmesi, ýsýnma ve aydýnlanma gibi temel ihtiyaçlarýn dahi karþýlanmasý için enerji kaynaklarýna verilen önem gün geçtikçe artmaktadýr. Ýþlerin yapýlýþ þekillerinin deðiþmesi yoðun bir þekilde enerji kaynaklarýnýn kullanýldýðý bir ortam oluþturmuþtur. Enerji, küreselleþmeyle birlikte dünya politikalarýný þekillendiren bir unsur haline gelerek toplumlarýn ekonomik açýdan kalkýnmasýný destekleyen bütün sektörlerin temel girdisi olarak kabul edilmektedir. Ýçinde bulunduðumuz bu süreçte toplumlarýn birbirine üstünlük kurabilmesi, rekabet avantajý elde edebilmesi için enerji kaynaklarýna sahip olmasý veya bu kaynaklara kesintisiz, ucuz, güvenilir ve çevreye zarar vermeden ulaþabilmeleri gerekmektedir. Bu gerekçelerden dolayý enerji piyasalarýna ve ticaretine verilen önem de artmýþtýr. Enerji kaynaklarý fosil kaynaklar ve yenilenebilir kaynaklar olmak üzere iki ayrýmda incelenmektedir. Fosil kaynaklar, içeriðinde yüksek miktarda karbon barýndýran kaynaklardýr ve kömür, petrol, doðalgaz olmak üzere üç gruba ayrýlmaktadýr. Yenilenebilir enerji kaynaklarý ise jeotermal, güneþ, rüzgar, hidroelektrik, hidrojen, biyokütle, dalga ve gel-git enerjisi olarak sýnýflandýrýlmaktadýr. Fosil kaynaklarýn dünyada eþit daðýlýma sahip olmamasý da göz önünde bulundurularak enerji kaynaklarýna eriþimde yaþanan eþitsizlik sorununu alternatif kaynak kullanýmý ile çözebilecek politikalara aðýrlýk verilmesi gerekmektedir. Bu durum yakýtlar arasýnda da rekabetin geliþmesine ortam hazýrlamaktadýr. Bu çalýþmada fosil enerji kaynaklarýnýn BRICS ülkeleri ve Türkiye özelinde 2010-2021 yýllarý arasýndaki dýþ ticaretinin durumu incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Fosil Enerji, Brýcs Ülkeleri, Enerji Pazarý, Dýþ Ticaret
|
