Ekonomik büyüme ülkelerin geliþmiþlik göstergeleri içinde önemli deðiþkenlerden birisidir. 1980’lerden itibaren artan küreselleþme eðilimleriyle birlikte ülkeler arasýndaki ticari sýnýrlarýn kalkmasý enerji talebini artýrmýþ, artan enerji talebi de üretim seviyesini artýrarak ekonomik büyüme için önemli bir unsur haline gelmiþtir. Dolayýsýyla enerji arz ve talebi ülkelerin ekonomi politikalarýnýn belirlenmesinde ve uygulanmasýnda büyük önem arz etmektedir. Bu çalýþmada AB-28 ve Türkiye için ekonomik büyüme ve enerji tüketimi arasýndaki iliþki 1992-2019 dönemi verileri ile FMOLS ve Granger Nedensellik Analizi yöntemleriyle incelenmiþtir. Ekonomik büyüme (GSYH), enerji tüketimi, doðrudan yabancý yatýrýmlar, enerji fiyatlarý ve gayrisafi sabit sermaye yatýrýmý deðiþkenleri analize dâhil edilmiþtir. Ýlk olarak serilerin duraðanlýðý CIPS testiyle incelenmiþ olup, serilerin birinci farklarýnda duraðan olduklarý sonucuna ulaþýlmýþtýr. FMOLS sonuçlarýna göre ise enerji tüketimindeki %1’lik artýþ ekonomik büyümeyi %0,66 artýrýrken, enerji fiyatlarýndaki %1’lik artýþ ekonomik büyümeyi % 0,37 oranýnda azaltmaktadýr. Ayrýca gayrisafi sabit sermaye yatýrýmlarýndaki %1’lik artýþ ekonomik büyümeyi %5,60 ve doðrudan yabancý yatýrýmlardaki %1’lik artýþ ekonomik büyümeyi %0,10 oranýnda artýrmaktadýr. Granger nedensellik analiz sonuçlarý incelendiðinde ekonomik büyümeden enerji tüketimine doðru ve enerji fiyatlarýndan ekonomik büyümeye doðru tek yönlü bir nedenselliðin varlýðý gözlemlenmiþtir. Bununla birlikte, ekonomik büyüme ile doðrudan yabancý yatýrýmlar arasýnda ve ekonomik büyüme ile gayrisafi sabit sermaye yatýrýmý arasýnda çift yönlü nedensellik iliþkisinin olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, FMOLS Yöntemi
|
