Sermaye yapýsý konusu finans alanýnda geniþ bir þekilde incelenmektedir. Birçok çalýþmada sermaye yapýsý kararlarýnýn firmalarýn performansý üzerindeki etkisi incelenirken; bazý diðer çalýþmalarda Küresel Finansal Kriz (2007-2008), Küresel Domuz Gribi Salgýný (2009) ve döviz krizleri gibi farklý krizlerin sermaye yapýlarý üzerindeki etkileri incelemektedir. Bu çalýþmada ise, 2005-2021 yýllarýna ait çeyrek dönem finansal tablo verileri kullanýlarak Borsa Ýstanbul’da yer alan halka açýk ve finansal olmayan Türk firmalarýnýn sermaye yapýlarýnýn COVÝD-19 pandemi krizinden nasýl etkilendiði keþfedilmeye çalýþýlmýþtýr. Sermaye yapýsýný ifade etmek amacýyla firmalarýn kýsa vadeli, uzun vadeli ve toplam borçlarýnýn toplam varlýklara bölünerek hesaplandýðý üç farklý kaldýraç oraný baðýmlý deðiþken olarak kullanýlýrken; sermaye yapýsý belirleyicilerinden firma büyüklüðü, firma karlýlýðý, varlýk yapýsý, firma likiditesi, büyüme fýrsatlarý ve firma riski gibi firmaya özgü deðiþkenler baðýmsýz deðiþken olarak kullanýlmýþtýr. Covid-19 pandemi krizinin etkisini ölçmek amacýyla, pandeminin etkisinin ilk defa finansal tablolara yansýdýðý 2020 yýlýnýn 2.çeyreði ile ülkemizde pandemi kýsýtlamalarýn kaldýrýldýðý 2021 yýlýnýn 2. Çeyreðini kapsayan dönem aralýðý kullanýlarak oluþturulan “Covid-19” kukla deðiþkeninden yararlanýlmýþtýr. Driscroll-Kraay standart hatalar tahmincisi kullanýlarak yapýlan sabit etkiler panel veri analiz sonuçlarýna göre Covid-19 pandemi krizinin tüm kaldýraç oranlarý üzerinde anlamlý ve negatif etkisi olduðu yani firmalarýn pandemi döneminde daha az borç kullanma eðilimde olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr. Ayrýca pandemi öncesi ve pandemi dönemlerinde, sermaye yapýsý belirleyicilerin nasýl farklýlaþtýðý sorusuna aranan cevap neticesinde firma büyüklüðünün pandemi öncesi dönemde toplam kaldýraç ve uzun vadeli kaldýraç oranlarý üzerindeki anlamlý ve pozitif yönde olan etkisinin pandemi döneminde farklýlaþarak anlamlý fakat negatif yönde etkisi olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr. Bununla birlikte firmalarýn varlýk yapýsýnýn Covid-19 pandemisinden baðýmsýz olarak uzun vadeli kaldýraç üzerinde anlamlý ve pozitif yönde etkisinin olduðu; kýsa vadeli kaldýraç üzerinde ise anlamlý ve negatif yönde etkisinin olduðu görülmüþ fakat pandemi döneminde varlýk yapýsýna ait katsayýlarýn pandemi öncesi dönemki katsayýlara (kýsa vadeli kaldýraç üzerindeki etkisi -0,198’den -0,104’e ve uzun vadeli kaldýraç üzerinde 0,075’ten 0,055’e) kýyasla düþtüðü gözlemlenmiþtir. Bu durum varlýk yapýsý ile kýsa ve uzun vadeli kaldýraç arasýndaki iliþkinin COVID-19 pandemisinden büyük ölçüde etkilendiðini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Sermaye yapýsý, Covid-19 Pandemi, Sermaye Yapýsý Belirliyicileri, Panel Veri Analizi
|
