Dijitalleþme süreci günümüzde ekonomi, finans baþta olmak üzere tüm süreçlerde etkisini hýzla göstermektedir. Finans sektörünün dijital dünyaya hýzla adapte olmasý ile ödeme, para transferleri, bilgiye ulaþým gibi birçok konu ile birlikte yeni finansal araçlarýn da ortaya çýkmýþtýr. Bu ürünler arasýnda yeni dijital ekonomi ve finans sisteminin baþlangýcýný iþaret eden kripto paralarda yer almaktadýr. Bu çalýþmada kripto para birimlerinden en çok iþlem gören Bitcoin’in seçili emtia ve borsa endeksleri arasýndaki uzun dönemli iliþkinin araþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Bu amaçla geleneksel emtia yatýrým araçlarýndan altýn, gümüþ ve petrol analize dahil edilen deðiþkenlerdir. Bununla birlikte geliþmiþ ülke borsa endekslerinden S&P 500, Dow Jones, DAX, FTSE 100 endeksleri analize dahil edilmiþtir. Çalýþmada deðiþkenlerin duraðanlýk seviyeleri araþtýrýldýktan sonra en uygun modelin ARDL yöntemi olduðu tespit edilmiþtir. Analiz dönemi olarak 2016-2021 yýlý seçilmiþ ve deðiþkenlerin aylýk verileri kullanýlmýþtýr. Analizden elde edilen ampirik sonuçlar altýn ve gümüþ ile Bitcoin arasýnda uzun dönemli iliþki olduðunu göstermektedir. Buna göre altýn deðiþkeni ile Bitcoin deðiþkeni arasýnda ters yönlü bir iliþki vardýr. Baþka bir ifade ile altýn fiyatlarýnda meydana gelebilecek %1’lik bir artýþ Bitcoin deðiþkeninin fiyatýnda uzun dönemde %4.6’lýk bir azalýþa neden olacaktýr. Gümüþ ile Bitcoin deðiþkeni arasýnda ise uzun dönemde pozitif bir iliþki tespit edilmiþtir. Bu sonuçlar gümüþ ile Bitcoin deðiþkeninin birlikte hareket ettiðini göstermektedir. Analize dahil edilen borsa endekslerinden sadece S&P500 deðiþkeninin katsayýsý istatistiksel olarak anlamlý olduðu tespit edilmiþtir. Buna göre S&P500 endeksi uzun dönemde %1’lik bir artýþ gösterdiðinde Bitcoin deðiþkeni %3.08 oranýnda artacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Bitcoin, Emtia Piyasasý, Borsa Endeksi, ARDL Yöntemi
|
