18. yüzyılda başlayan endüstrileşme dönemi ile birlikte toplumlarda insan gücünden ziyade makine gücünün kullanımına doğru bir geçiş yaşanmıştır. Bu süreçte toplumların sanayi faaliyetlerinin devam edebilmesi, ısınma ve aydınlanma gibi temel ihtiyaçların dahi karşılanması için enerji kaynaklarına verilen önem gün geçtikçe artmaktadır. İşlerin yapılış şekillerinin değişmesi yoğun bir şekilde enerji kaynaklarının kullanıldığı bir ortam oluşturmuştur. Enerji, küreselleşmeyle birlikte dünya politikalarını şekillendiren bir unsur haline gelerek toplumların ekonomik açıdan kalkınmasını destekleyen bütün sektörlerin temel girdisi olarak kabul edilmektedir. İçinde bulunduğumuz bu süreçte toplumların birbirine üstünlük kurabilmesi, rekabet avantajı elde edebilmesi için enerji kaynaklarına sahip olması veya bu kaynaklara kesintisiz, ucuz, güvenilir ve çevreye zarar vermeden ulaşabilmeleri gerekmektedir. Bu gerekçelerden dolayı enerji piyasalarına ve ticaretine verilen önem de artmıştır. Enerji kaynakları fosil kaynaklar ve yenilenebilir kaynaklar olmak üzere iki ayrımda incelenmektedir. Fosil kaynaklar, içeriğinde yüksek miktarda karbon barındıran kaynaklardır ve kömür, petrol, doğalgaz olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynakları ise jeotermal, güneş, rüzgar, hidroelektrik, hidrojen, biyokütle, dalga ve gel-git enerjisi olarak sınıflandırılmaktadır. Fosil kaynakların dünyada eşit dağılıma sahip olmaması da göz önünde bulundurularak enerji kaynaklarına erişimde yaşanan eşitsizlik sorununu alternatif kaynak kullanımı ile çözebilecek politikalara ağırlık verilmesi gerekmektedir. Bu durum yakıtlar arasında da rekabetin gelişmesine ortam hazırlamaktadır. Bu çalışmada fosil enerji kaynaklarının BRICS ülkeleri ve Türkiye özelinde 2010-2021 yılları arasındaki dış ticaretinin durumu incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Fosil Enerji, Brıcs Ülkeleri, Enerji Pazarı, Dış Ticaret
|
