İşletmeler açısından katma değer sağlayan unsurlar bakımından bilgiye dayalı varlıklar, gün geçtikçe önemli hale gelmektedir. Fiziki niteliğe sahip olmayan bu varlıklar, literatürde “entelektüel sermaye” olarak adlandırılmaktadır. Bu bağlamda hazırlanan çalışmanın amacı, entelektüel sermayenin hasılat üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Söz konusu amaç doğrultusunda, çalışmanın bağımsız değişkeni olan entelektüel sermayenin ölçümünde alan yazında kullanımı sıkça tercih edilen Ante Pulic’ in “Entelektüel Katma Değer Katsayısı Yöntemi” (EKDK) kullanılmıştır. Buna göre; İnsan Sermayesi, Kullanılan Sermaye Etkinliği ve Yapısal Sermaye değişkenleri bağımsız değişken olarak çalışmada kullanılmıştır. Ayrıca, çalışmanın bağımlı değişkeni ise hasılat ile temsil edilmiştir. Entelektüel sermayenin hasılat üzerindeki etkisi, BİST İmalat Endeksi’ne kayıtlı 56 adet işletmenin 2013–2020 verileri kapsamında incelenmiştir. Çalışmanın analizinde kullanılan veriler, Kamuyu Aydınlatma Platformu’na ait (KAP) resmi internet adresinden temin edilmiştir. Bununla birlikte, panel regresyon analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada STATA 15.0 programından faydalanılmıştır. Buna göre, gerçekleştirilen panel regresyon analizi sonucunda; entelektüel katma değer katsayısı bileşenleri olarak ifade edilen insan sermayesi etkinliği (İSE) ve yapısal sermaye etkinliği (YSE) değişkenlerinin hasılat değişkeni üzerinde sırasıyla pozitif ve negatif yönde istatistiksel açıdan anlamlı etkilerinin olduğu tespit edilmiştir (p< 0.01, p< 0.05). Öte yandan, kullanılan sermaye etkinliği (KSE) değişkeninin hasılat değişkeni üzerinde pozitif ancak istatistiksel açıdan anlamlı bir etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Bu kapsamda elde edilen analiz sonuçları, konu ile ilgili gerçekleştirilen çalışmalar ile genel olarak uyumluluk göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Entelektüel Sermaye, Entelektüel Katma Değer Katsayısı Yöntemi, Hasılat, İnsan Sermayesi, Kullanılan Sermaye Etkinliği, Yapısal Sermaye
|
