Ekonomik büyüme ülkelerin gelişmişlik göstergeleri içinde önemli değişkenlerden birisidir. 1980’lerden itibaren artan küreselleşme eğilimleriyle birlikte ülkeler arasındaki ticari sınırların kalkması enerji talebini artırmış, artan enerji talebi de üretim seviyesini artırarak ekonomik büyüme için önemli bir unsur haline gelmiştir. Dolayısıyla enerji arz ve talebi ülkelerin ekonomi politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada AB-28 ve Türkiye için ekonomik büyüme ve enerji tüketimi arasındaki ilişki 1992-2019 dönemi verileri ile FMOLS ve Granger Nedensellik Analizi yöntemleriyle incelenmiştir. Ekonomik büyüme (GSYH), enerji tüketimi, doğrudan yabancı yatırımlar, enerji fiyatları ve gayrisafi sabit sermaye yatırımı değişkenleri analize dâhil edilmiştir. İlk olarak serilerin durağanlığı CIPS testiyle incelenmiş olup, serilerin birinci farklarında durağan oldukları sonucuna ulaşılmıştır. FMOLS sonuçlarına göre ise enerji tüketimindeki %1’lik artış ekonomik büyümeyi %0,66 artırırken, enerji fiyatlarındaki %1’lik artış ekonomik büyümeyi % 0,37 oranında azaltmaktadır. Ayrıca gayrisafi sabit sermaye yatırımlarındaki %1’lik artış ekonomik büyümeyi %5,60 ve doğrudan yabancı yatırımlardaki %1’lik artış ekonomik büyümeyi %0,10 oranında artırmaktadır. Granger nedensellik analiz sonuçları incelendiğinde ekonomik büyümeden enerji tüketimine doğru ve enerji fiyatlarından ekonomik büyümeye doğru tek yönlü bir nedenselliğin varlığı gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, ekonomik büyüme ile doğrudan yabancı yatırımlar arasında ve ekonomik büyüme ile gayrisafi sabit sermaye yatırımı arasında çift yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, FMOLS Yöntemi
|
