Sermaye yapısı konusu finans alanında geniş bir şekilde incelenmektedir. Birçok çalışmada sermaye yapısı kararlarının firmaların performansı üzerindeki etkisi incelenirken; bazı diğer çalışmalarda Küresel Finansal Kriz (2007-2008), Küresel Domuz Gribi Salgını (2009) ve döviz krizleri gibi farklı krizlerin sermaye yapıları üzerindeki etkileri incelemektedir. Bu çalışmada ise, 2005-2021 yıllarına ait çeyrek dönem finansal tablo verileri kullanılarak Borsa İstanbul’da yer alan halka açık ve finansal olmayan Türk firmalarının sermaye yapılarının COVİD-19 pandemi krizinden nasıl etkilendiği keşfedilmeye çalışılmıştır. Sermaye yapısını ifade etmek amacıyla firmaların kısa vadeli, uzun vadeli ve toplam borçlarının toplam varlıklara bölünerek hesaplandığı üç farklı kaldıraç oranı bağımlı değişken olarak kullanılırken; sermaye yapısı belirleyicilerinden firma büyüklüğü, firma karlılığı, varlık yapısı, firma likiditesi, büyüme fırsatları ve firma riski gibi firmaya özgü değişkenler bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Covid-19 pandemi krizinin etkisini ölçmek amacıyla, pandeminin etkisinin ilk defa finansal tablolara yansıdığı 2020 yılının 2.çeyreği ile ülkemizde pandemi kısıtlamaların kaldırıldığı 2021 yılının 2. Çeyreğini kapsayan dönem aralığı kullanılarak oluşturulan “Covid-19” kukla değişkeninden yararlanılmıştır. Driscroll-Kraay standart hatalar tahmincisi kullanılarak yapılan sabit etkiler panel veri analiz sonuçlarına göre Covid-19 pandemi krizinin tüm kaldıraç oranları üzerinde anlamlı ve negatif etkisi olduğu yani firmaların pandemi döneminde daha az borç kullanma eğilimde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca pandemi öncesi ve pandemi dönemlerinde, sermaye yapısı belirleyicilerin nasıl farklılaştığı sorusuna aranan cevap neticesinde firma büyüklüğünün pandemi öncesi dönemde toplam kaldıraç ve uzun vadeli kaldıraç oranları üzerindeki anlamlı ve pozitif yönde olan etkisinin pandemi döneminde farklılaşarak anlamlı fakat negatif yönde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte firmaların varlık yapısının Covid-19 pandemisinden bağımsız olarak uzun vadeli kaldıraç üzerinde anlamlı ve pozitif yönde etkisinin olduğu; kısa vadeli kaldıraç üzerinde ise anlamlı ve negatif yönde etkisinin olduğu görülmüş fakat pandemi döneminde varlık yapısına ait katsayıların pandemi öncesi dönemki katsayılara (kısa vadeli kaldıraç üzerindeki etkisi -0,198’den -0,104’e ve uzun vadeli kaldıraç üzerinde 0,075’ten 0,055’e) kıyasla düştüğü gözlemlenmiştir. Bu durum varlık yapısı ile kısa ve uzun vadeli kaldıraç arasındaki ilişkinin COVID-19 pandemisinden büyük ölçüde etkilendiğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Sermaye yapısı, Covid-19 Pandemi, Sermaye Yapısı Belirliyicileri, Panel Veri Analizi
|
